Dlaczego trenujący powinni wystrzegać się glutenu?

Moda na dietę bezglutenową stała się w ostatnich latach bardzo popularna. Umiejętnie wykorzystują to sieci supermarketów, które poszerzyły swój asortyment o całe działy z żywnością oznaczoną przekreślonym kłosem. Zwolennicy tej diety wskazują na poparte licznymi badaniami naukowymi dowody destrukcyjnego wpływu glutenu na organizm ludzki.

Jako szczególnie narażonych na jego negatywne działanie, wskazuje się osoby uprawiające sport. Okazuje się bowiem, że połączenie spożywania glutenu oraz wyczerpujących treningów to prosta droga do licznych dolegliwości, zwłaszcza dotyczących pracy układu trawiennego.

Czym jest dieta bezglutenowa?

Zacznijmy od tego, czym jest gluten. Gluten to nic innego jak zapasowe białko roślinne, występujące w dużych ilościach w pszenicy, życie, owsie i jęczmieniu. Jak wiemy, są to produkty stanowiące bazę dla pieczywa, płatków śniadaniowych, makronów, bułki tartej czy słodyczy. Nie każdy jednak wie, że gluten może czaić się także w sosach sojowych, proszku do pieczenia czy aromatyzowanej kawie rozpuszczalnej.

Niektóre osoby są szczególnie podatne na jego działanie, gdyż mają upośledzone kosmki jelitowe, które uniemożliwiają im wchłanianie składników odżywczych z pożywienia. Spożycie glutenu wywołuje u nich silną odpowiedź układu immunologicznego, dlatego w zależności od stopnia nietolerancji (celiakia, alergia bądź nadwrażliwość), muszą one całkowicie lub częściowo wykluczyć go ze swojej diety.

Dlaczego gluten szkodzi osobom trenującym?

O szkodliwości glutenu zrobiło się głośno właśnie za sprawą sportowca – tenisisty Novaka Diokovica, który stosując dietę eliminacyjną, polegająca w jego przypadku na całkowitym odrzuceniu produktów glutenowych i nabiałowych, znacznie poprawił swoje wyniki w sporcie. Liczne badania naukowe, których liczba stale rośnie, potwierdzają tezę, iż sport i gluten nie powinny iść ze sobą  w parze. Oto kilka dowodów:

1. Rozszczelnienie jelit

 
Jest to jeden z najczęściej powtarzanych zarzutów wobec glutenu. U osób aktywnych fizycznie, produkcja soków trawiennych, jak i  cały proces trawienia jest często spowolniony. Wynika to z faktu, że wysiłek fizyczny może zmniejszać ukrwienie naszego żołądka i przewodu pokarmowego.

Dlatego właśnie, uprawiający sport tak często skarżą się na problemy gastryczne. Brak odpowiedniej szczelności jelit powoduje, że organizm jest zatruwany przez niestrawione resztki pokarmu, w tym różne toksyny i drobnoustroje.

Co ma do tego gluten? Okazuje się, że jego spożywanie potęguje wydzielanie substancji zwanej zonuliną, która działa niszcząco na śluzówkę jelit. Nieszczelne jelita mogą wywołać stan zapalny w organizmie, który nie tylko są bardzo niebezpieczne dla zdrowia, ale także zmniejszają wydolność oddechową organizmu i jego ogólną sprawność.

Stan zapalny jest dodatkowo potęgowany przez wyczerpującą aktywność fizyczną, która mimo ogólnego pozytywnego wpływu na zdrowie, jest jednak dla organizmu czynnikiem silnie stresogennym

2. Niszczenie układu nerwowego

Niektórzy błędnie uważają, ze gluten ma negatywny wpływ jedynie na trawienie. Prawda jest taka, że może także uszkadzać delikatną strukturę włókien nerwowych, transferujących informacje między mózgiem i rdzeniem kręgowym a mięśniami.

Zaburzenia tego przesyłu prowadzą do utraty siły mięśniowej, spadku ciśnienia krwi, a w skrajnych przypadkach- nawet do porażenia mięśniowego. Nie ma co się dziwić, że w przy takich objawach, jakakolwiek aktywność staje się niezwykle męcząca, a osoby trenujące odnotowują znaczny spadek wyników sportowych i mają problemy z motywacją

3. Zanik erytrocytów

 
Jeżeli organizmie panuje wywołany spożyciem glutenu stan zapalny, naturalną konsekwencją jest niszczenie ciałek czerwonych krwi, które są odpowiedzialne między innymi za transport tlenu do komórek.

Niedotlenienie komórek prowadzi natomiast do zakwasów.  W zależności od nasilenia stanu zapalnego, mogą stać się na tyle silne, że każdy kolejny trening  zamiast stanowić źródło satysfakcji, będzie wywoływał dotkliwy ból

Czy warto wyrzucić gluten z diety?

Wyniki badań przeprowadzone na osobach trenujących, które przez kilka miesięcy prowadziły dietę bezglutenową, pokazują że znacznie zmniejszyła lub całkowicie wyeliminowała ona takie objawy nietolerancji jak: wzdęcia, drętwienie kończyn, alergie pokarmowe czy drżenie mięśni.

U wielu osób, tak jak u Novaka Diokovica, całkowite pozbycie się glutenu pomogło także  w osiągnięciu lepszych rezultatów w sporcie. Jednak, przejście na dietę bezglutenową powinny rozważyć nie tylko osoby trenujące, ponieważ ma on szkodliwy wpływ na każdego, bez względu na poziom aktywności fizycznej.