Izotonik i glukoza – zastrzyk energii przy wysiłku?

Artykuł powstał we współpracy z firmą Freshdrink

Podczas biegów olimpijskich, jedna z dyscyplin wymagała od sportowców przebiegnięcia odcinka stanowiącego długość 24 stadionów. Konkurencję tą dopiero na osiemnastych igrzyskach pokonał spartanin Lados. Mimo przekroczenia granicy swoich ograniczeń po przebiegnięciu mety upadł na ziemie i umarł z powodu wycieńczenia organizmu.

Choć później zdążały się również zgodny z wyczerpania po nadmiernym wysiłku warto byłoby zastanowić się czy przeżył by on mając współczesny poziom wiedzy odnośnie pracy organizmu, potrzeby jego nawadniania oraz uzupełniania makro i mikroskładników. Dzisiejsza wiedza o sporcie jest już zupełnie inny niż sto lat temu.

Nie ulega wątpliwości, że poziom tej wiedzy przyczynia się do postępu w biciu rekordów w różnego rodzaju konkurencjach tym sportach wymagających odpowiedniej wytrzymałości organizmu. Na całe szczęście istnieją izotoniki. Ich nazwa nie do końca świadczy o tym jaką funkcję spełniają obecne te napoje.

Napoje izotoniczne czym są

Napój izotoniczny składać powinien się sam w sobie z wody i mikroskładników traconych podczas długotrwałego wysiłku. Praktyka jednak chciała by te napoje stanowiły swoisty łatwo przyswajalny bank energii, którego zastosowanie pozwoli uzupełnić płyny i odczuć szybki przypływ energii.

Napoje te zawierają w sobie poza wcześniej wspomnianymi składnikami węglowodany. Nie są to jednak byle jakie cukru, ponieważ bardzo ważne jest by dostały się one możliwie jak najszybciej do naszego krwioobiegu.

Cukry w izotonikach

Zastąpienie takich napojów zjedzeniem np. jabłka bądź arbuza nie jest ani praktycznie, a tym bardziej tak współmierne. Cukry występujące w owocach to fruktoza, która obarczona jest pewnymi wadami. Po pierwsze mają bardzo niski indeks gimniczny tym samym nie wchłaniają się dość szybko, a po drugie obciążają układ pokarmowy, a to raczej nie jest pożądane podczas długotrwałego biegu lub jazdy na rowerze.

Innym łatwo dostępnym cukrem jest glukoza. Ona dzięki łatwemu wchłanianiu do organizmu stanowi lepszy sposób na szybkie uzupełnienie pokarmu do organizmu. Niestety jej duża wadą jest słodki smak powodujący u wielu ludzi problemy gastryczne.

Trzecim z pośród łatwo przyswajalnych cukrów jest bezsmakowa substancja nazywana maltodekstryną. Jest to jednak cukier złożony, lecz o wysokim indeksie glikemicznym. Nie powoduje on wcześniej wspomnianych objawów, a jego rozpuszczalność w wodzie jest bardzo wysoka.

Organizm człowieka przyjąć może określoną dawkę tego cukru, tak więc przekroczenie bezpiecznej ilości zastosowania tego cukru również nie wchodzi praktycznie w grę, zwiększa się tylko tolerancja na przyjmowany substytut.

Okazuje się jednak, że wspomniana wcześniej fruktoza potrafi przejąć i przetworzyć przyjmowaną Maltodekstrynę, a sama w organizmie jest rozkładana w zupełnie inny sposób niż glukoza i maltodekstryna. Prowadzi to do wniosku by połączyć ze sobą każdy z tych cukrów tworząc najbardziej wydajną kompozycję.

Obecny poziom badań wskazuje na to, że najlepszym stosunkiem łączonych ze sobą cukrów jest 2:1:1. Badania te przyjmowały używanie około 1,2g na każdy kilogram beztłuszczowej masy ciała sportowca.

Sposób na izotoniki

Uzupełniając organizm w niezbędną wodę, cukry i mikroskładniki możemy dać mu możliwość dalszej pracy w bardzo krótkim czasie. Same napoje izotoniczne możemy kupić w sklepach, gdzie czeka nas szeroka gamma takich produktów. Istnieje też możliwość stworzenia sobie takiego napoju samemu.

Wiedząc w jakie składniki musimy wyposażyć nasz napój możemy zabrać się do jego stworzenia. Jedną z propozycji na taki napój jest wykorzystanie pół litra wody, 35 gramów maltodekstryny, szklanki soku owocowego oraz jednego grama soli (najlepiej morskiej bądź himalajskiej). Tak stworzony napój nie wiele będzie odbiegał od tych sklepowych napojów, a dla wielu dawał będzie satysfakcje na stworzenie własnego napoju.

Podsumowanie

Odpowiadając na pytanie, czy dawnemu Leonidasowi udało by się przeżyć po pokonaniu swojego dystansu 24 stadionów przy założeniu dzisiejszego poziomu wiedzy z zakresu zapotrzebowania organizmu, można odpowiedzieć potwierdzająco. Jednak nie jest pewne czy wtedy pokonał by on startującą w zawodach konkurencję. Napoje izotoniczne to niewątpliwie ważne element wykorzystywany przez sportowców, ich istnienie pozwala na wielokrotnie przekraczanie granic i bicie rekordów.