Anna i Marek zawsze marzyli o dużej rodzinie. Kiedy po kilku latach wspólnego życia zdecydowali się na pierwsze dziecko, sądzili, że już niedługo na teście ciążowym zobaczą upragnione dwie kreski. Nie spodziewali się żadnych trudności. Oboje młodzi, bez problemów zdrowotnych. Gdy po kilku miesiącach ciąża się nie pojawiła, zaniepokoili się, ale przekonywali sami siebie, że tak się zdarza. Po roku umówili się na badanie płodności i wizytę u lekarza, by zasięgnąć porady specjalisty i dowiedzieć się, czy ich marzenie o dziecku jest możliwe do spełnienia.
Szacuje się, że nawet co szósta para na świecie doświadcza trudności z poczęciem, w Polsce problem niepłodności dotyczy ok. 1,5 mln par. Warszawa, rodzinne miasto Anny i Marka, nie jest tu wyjątkiem. W takiej sytuacji jest w stolicy nawet kilkadziesiąt tysięcy par.
Na szczęście Warszawa daje duże możliwości w zakresie badania płodności i późniejszego leczenia, jeśli okaże się, że para nie może zajść w ciążę bez wsparcia współczesnej medycyny. Wyspecjalizowane ośrodki, takie jak klinka leczenia niepłodności Gyncentrum, co roku pomagają wielu osobom spełnić marzenie o dziecku.
Pierwszy krok – wizyta u specjalisty i badania płodności Warszawa
Biologia jest nieubłagana – z wiekiem nasze zdolności prokreacyjne słabną, dotyczy to zwłaszcza kobiet. Dlatego, jeśli planujemy późniejsze macierzyństwo, o swojej płodności warto pomyśleć odpowiednio wcześniej. Nie warto też zwlekać, jeśli mimo roku regularnego współżycia bez zabezpieczeń, kobieta nie zachodzi w ciążę. Regularność oznacza tu współżycie co najmniej 2-4 razy w tygodniu. Ponieważ upływ czasu działa na niekorzyść, u kobiet powyżej 35. roku życia diagnostykę, czyli badanie płodności należy rozpocząć już po 6 miesiącach, u pań powyżej 40 lat najszybciej, jak to możliwe.
Badania płodności stanowią kluczowy krok w diagnozowaniu problemów z zajściem w ciążę i umożliwiają parom uzyskanie odpowiedniej pomocy medycznej. Co ważne przyczyn niepłodności może być bardzo wiele i mogą one leżeć zarówno po stronie kobiety, jak i mężczyzny. Dlatego badaniom płodności powinni poddać się oboje partnerzy.
Podczas wizyty lekarz na podstawie wywiadu i możliwych do wykonania na miejscu badań kieruje parę na dalszą diagnostykę. Wykonanie wszystkich zleconych badań płodności jest bardzo ważne, by jak najszybciej poznać przyczynę problemów z zajściem w ciążę i dobrać odpowiednie rozwiązanie.
Jakie badania na płodność?
W przypadku kobiet podstawowym badaniem, które pokazuje stan płodności, jest badanie stężenia hormonu AMH, który dokładnie określa rezerwę jajnikową. U mężczyzn jest to badanie jakości nasienia.
Niepłodność dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn w równym stopniu, przy czym około 30-40% przypadków wynika z problemów z płodnością kobiety, a kolejne 30-40% z problemów po stronie mężczyzny. Około 10-20% przypadków stanowi niepłodność idiopatyczna, gdzie pomimo przeprowadzenia szeregu badań, nie udaje się zidentyfikować jednoznacznej przyczyny. Niepłodność można podzielić na pierwotną, gdy para nigdy nie miała dzieci oraz wtórną, gdy problemy z płodnością pojawiają się po wcześniejszym urodzeniu dziecka.
Bywa, że problem jest na tyle złożony, że wymaga pogłębionej diagnostyki. Dlatego wybierając ośrodek badań płodności w Warszawie, warto wybrać klinikę, która oferuje szerokie możliwości diagnostyki i leczenia. Można tu skorzystać z doświadczenia i wiedzy specjalistów kliniki leczenia niepłodności Gyncentrum.
Badania płodności dla kobiet Warszawa
Ocena rezerwy jajnikowej to podstawowe badanie, które powinna wykonać kobieta w ramach badania płodności. Każda kobieta rodzi się bowiem z określoną rezerwą jajnikową, czyli liczbą pęcherzyków w jajniku, która z upływem czasu się zmniejsza.
Ocena płodności u kobiet obejmuje kilka badań.
Badanie AMH (badanie hormonu antymüllerowskiego) pozwala na określenie liczby oraz jakości komórek jajowych w jajnikach. Do oceny wystarczy próbka krwi, badanie można wykonać w dowolnym momencie cyklu, przeszkodą nie jest także stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Nie wymaga ono żadnych przygotowań i jest całkowicie bezbolesne, może za to odpowiedzieć na kluczowe pytania: zasygnalizuje przedwczesne wygasanie czynności jajników, jeżeli takie występuje i pozwoli podać przybliżony czas, w jakim kobieta będzie w stanie zajść w ciążę. Z tego powodu jest to badanie zalecane także kobietom, które nie rozpoczęły jeszcze starań o ciążę i chcą odłożyć macierzyństwo na później.
Do oceny liczby pęcherzyków antralnych w jajnikach służy badanie ultrasonograficzne AFC (ang. Antral Follicle Count). Jeśli liczba tych pęcherzyków jest mniejsza niż 5, mówimy wtedy o niskiej rezerwie jajnikowej, która może być powodem problemów z zajściem w ciążę. To badanie powinno być wykonywane między 2., a 4. dniem cyklu.
Z kolei badanie hormonu FSH (hormon folikulotropowy) wraz z badaniem hormonu LH i estradiolem pozwala określić rezerwę jajnikową, stwierdzić zaburzenia funkcji przysadki mózgowej oraz jest jednym z kryteriów rozpoznawczych zespołu policystycznych jajników (PCOS). Badania te wykonuje się pomiędzy 2. a 3. dniem cyklu.
Wskaźnikiem służącym do oceny rezerwy jajnikowej jest także inhibina B. Jej stężenie we wczesnej fazie folikularnej stanowi odzwierciedlenie ilości i jakości pęcherzyków jajnikowych. Badanie to jest stosowane w diagnozie przedwczesnego wygasania czynności jajników. Aby badanie było wiarygodne, powinno się je wykonać w 2. dniu cyklu.
Badania płodności u kobiet obejmują szereg dalszych badań hormonalnych, takich jak badanie estrogenu, progesteronu, prolaktyny, hormony tarczycy (TSH, FT3, FT4) oraz poziomu przeciwciał przeciw peroksydazie tarczycowej (anty-TPO), który, jeśli jest podwyższony, może oznaczać chorobę Hashimoto.
Diagnostyka obejmuje także pakiet badań ginekologicznych. To podstawowe to przezpochwowe USG i cytologia. W dalszej kolejności pacjentka może mieć wykonaną kolposkopię, histeroskopię, histerosalpingografię (HSG), histerosalpingografię kontrastową (HyCoSY) czy laparoskopowe badanie drożności jajowodów.
Aby wykluczyć lub potwierdzić problemy immunologiczne wykonuje się testy w kierunku przeciwciał, które mogą prowadzić do niepłodności, np. poprzez zwalczanie własnych komórek rozrodczych lub komórek partnera.
Badania płodności dla mężczyzn Warszawa
Do podstawowych badań płodności u mężczyzn należy kompleksowe badanie nasienia, które przeprowadza się w laboratorium andrologicznym. Badanie nasienia, czyli inaczej seminogram lub spermiogram ocenia płodność mężczyzny i jest niezbędne w przypadku pojawienia się problemów z zajściem w ciążę.
Badanie to wymaga przygotowania od pacjenta i stworzenia mu odpowiednich, komfortowych warunków do oddania nasienia. Nasienie do badania oddawane jest w wyniku masturbacji do pojemnika lub specjalnej prezerwatywy.
Klinika Gyncentrum dba o zapewnienie całkowitej intymności. Specjalnie przygotowany zamykany na klucz pokój, w którym pacjent może przebywać wraz z partnerką, ułatwia poddanie się procedurze.
Należy pamiętać, że 3-5 dni przed badaniem mężczyzna powinien zachować abstynencję seksualną, ograniczyć wysiłek fizyczny i odstawić używki. Nie należy także wykonywać tego badania w trakcie antybiotykoterapii.
Z badania nasienia można wyczytać wiele przydatnych informacji. Od podstawowych, jak liczba plemników w ejakulacie, ich ruchliwość i kondycja, objętość oraz odczyn pH ejakulatu, a także wygląd ogólny, lepkość, aglutynację oraz czas upłynnienia spermy po bardziej złożone.
Tu można wymienić np. szczegółową budowę zewnętrzną plemników (główka, wstawka, witka), test eozynowy, oceniający żywotność plemników, czy test POX określający ilość aktywnych leukocytów.
Nasienie można ocenić także pod kątem stopnia uszkodzenia materiału DNA plemników oraz zbadać na obecność bakterii i grzybów.
Dostępne w Gyncentrum badanie MSOME (Motile Sperm Organelle Morphology Examination) pozwala na obserwację budowy plemnika w 6000 – krotnym powiększeniu, co pozwala na analizę wielu detali budowy plemników niewidocznych w zwykłym powiększeniu.
Badając męską płodność, sięga się także po badania hormonalne, takie jak ocena poziomu hormonów, które wpływają na produkcję plemników, czy badanie ultrasonograficzne jąder pozwalające na ocenę struktury jąder i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.
Genetyczne badania na płodność Warszawa
Za nawet 30-50% przypadków niepłodności odpowiadają czynniki genetyczne.
Podstawowym badaniem genetycznym wykonywanym u par, które mają problem z uzyskaniem ciąży, jest badanie kariotypu. To specjalistyczne badanie zestawu wszystkich chromosomów znajdujących się w komórkach ciała człowieka. Można także poddać analizie pojedyncze geny i sprawdzić je pod kątem występowania w nich określonych mutacji, np. mutacji w genach CFTR, MTHFR czy mutacji czynnika V Leiden.
Podsumowanie
Diagnostyka niepłodności obejmuje szereg badań, które mają na celu określenie, co powoduje trudności w zajściu w ciążę. Proces ten różni się w zależności od płci, ale badaniom płodności zawsze powinni poddać się oboje partnerzy.
Gdy przyczyna niepłodności zostanie zidentyfikowana, lekarz proponuje odpowiednie metody leczenia, które mogą obejmować zarówno farmakoterapię, jak i interwencje chirurgiczne.
W przypadku 20-30% par nawet szczegółowe badania nie dają odpowiedzi, dlaczego para nie może zajść w ciążę. W takim przypadku mówimy o niepłodności idiopatycznej.
Parom z taką diagnozą lekarze zalecają zmianę stylu życia, modyfikację diety i rezygnację z nałogów oraz dbanie o dobre nastawienie i zdrowie psychofizyczne. Mimo braku jednoznacznej diagnozy ten rodzaj niepłodności także można leczyć. Stosuje się tu metody leczenia, takie jak stymulacja hormonalna, inseminacja domaciczna czy zapłodnienie in vitro, które mogą pomóc parze w uzyskaniu upragnionej ciąży.
