Chondromalacja rzepki – jakie są możliwości leczenia?
Staw kolanowy jest największym stawem w ciele człowieka, narażonym na duże przeciążenia. Najbardziej wysuniętą do przodu częścią stawu jest rzepka umiejscowiona między kością udową a piszczelową. Powierzchnie stawowe pokryte są chrząstka stawową, która jest naturalnym pochłaniaczem wstrząsów, stanowi warstwę ochronną kości. Nadmierne zużycie, urazy i inne czynniki mogą być przyczyną rozmiękania chrząstki stawowej. Choroba objawiająca się destrukcją tkanki chrzęstnej to chondromalacja, czyli rozmiękanie chrząstki stawowej. Zmiany patologiczne skutkują utratą naturalnych właściwości chrząstki, utrata twardości i sprężystości, przez co ograniczają jej funkcję ochronną dla tkanki podchrzęstnej i kostnej. Chondromalacja rzepki jest jedną z najczęstszych dolegliwości w obrębie stawu kolanowego.
Przyczyny powstania chondromalacji rzepki
Zespół bólu rzepkowo-udowego często dotyczy zarówno młodzieży dorastającej jak i osób starszych u których wiąże się ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów. Częściej występuje u kobiet z powodu większej szerokości miednicy i większego kąta, pod którym schodzą się kości stawu kolanowego. Najczęściej przebieg chondromalacji rzepki klasyfikuje się w czterostopniowej skali określającej stopień destrukcji. Najwyższy stopień chondromalacji rzepki charakteryzuje się ubytkami i całkowitym wytarciem chrząstki, najczęściej dotyczy osób pomiędzy 40 a 50 rokiem życia. Najczęstszą przyczyną rozmiękania chrząstki stawowej i jej destrukcji mogą być przyczyny pośrednie jak: nadwaga, szybki przyrost wzrostu ciała, problemy biomechaniczne stawu polegające na pozaosiowym ustawieniu kończyny dolnej. Przyczyną bezpośrednią może być mechaniczny stawu kolanowego. Chondromalacja rzepki mogą też spowodowana idiopatycznymi zmianami zwyrodnieniowymi, gdy nie można określić przyczyny powstania zmian degeneracyjnych.
Objawy chondromalacji rzepki
Chondromalacja rzepki charakteryzuje się zwłóknieniem, szczelinami, a także ubytkami chrząstki z odsłonięciem warstwy podchrzęstnej warunkującym objawy schorzenia. Podstawowym objawem jest uporczywy ból kolana odczuwalny zwłaszcza podczas kucania, klękania i przemieszczania się po schodach, a w niektórych przypadkach podczas spoczynku ze zgiętymi kolanami. Występuje bolesność palpacyjna, po przeciążeniu kolana pojawiają się obrzęki i wysięki w stawie. Charakterystyczne jest uczucie sztywności, trzeszczenia i chrupania w stawie. Może w wystąpić utrata stabilności w stawie kolanowym. Objawy nasilają się po wysiłku fizycznym. Są na tyle charakterystyczne, że można je wcześniej wychwycić i udać się po pomoc do specjalisty. Odpowiednio wcześnie podjęte leczenie umożliwia powstrzymanie dalszej degeneracji.
Diagnozowanie i leczenie chondromalacji rzepki
Metoda diagnozowania i leczenia chondromalacji rzepki zależy od stopnia zaawansowania choroby. We wczesnych stadiach choroby możliwe jest leczenie zachowawcze obejmujące fizykoterapię ćwiczenia stabilizujące staw kolanowy i wzmacniające mięsień czworogłowy uda wspomagane farmakoterapią. W przypadku znacznego zaawansowania zmian chorobowych wskazane jest leczeniem operacyjne. W wiodących klinikach ortopedycznych jak Carolina Medical Center wykonuje się szerokie spektrum operacji od prostej artroskopii aż po zabiegi całkowicie zmieniające oś kończyny.
