Chyba każdy z nas doświadczył sytuacji, gdy żadne dostępne środki przeciwbólowe nie były w stanie mu pomóc. Jest to niczym względem pacjentów w stanie agonalnym, którzy nie mogą otrzymać środków dla zminimalizowania cierpienia, gdyż niektóre substancje prawnie są uznawane za narkotyk. Dane te wynikają m.in. z raportu Światowej Komisji Polityki Narkotykowej.
Które substancje uznawane są za psychoaktywne?
Substancje psychoaktywne, czyli w dużej mierze narkotyki, znane są od początków ludzkości i tak też towarzyszą jej na całej przestrzeni trwania. W różnych okresach były stosowane w różny sposób oraz z odmiennych przyczyn, były jednak zawsze obecne. Nic zatem dziwnego, że i współczesny świat ciągle bada ich właściwości, oraz że w ten czy w inny sposób, nie pozostaje na nie obojętnym.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) substancje psychoaktywne podzieliła na poszczególne grupy:
– kanabinole
– opiaty
– kokainę i inne substancje psychostymulujące
– substancje halucynogenne
– leki uspokajające i nasenne
– alkohol
– wyroby tytoniowe
– lotne rozpuszczalniki.
Dlaczego nie słyszymy o niektórych skutecznych środkach przeciwbólowych?
Taki stan rzeczy wynika z narkofobii, która jest zjawiskiem ogólnoświatowym. Zjawisko to powoduje niemalże paniczny lęk przed substancjami, które są psychoaktywne i w efekcie polityka antynarkotykowa zmierza do prób usunięcia ich na każdej płaszczyźnie życia. Według części ekspertów prowadzi to do sytuacji, w której znaczna część populacji nie ma dostępu do leków kontrolowanych i kwestia leczenia bólu traktowana jest po macoszemu.
Innym aspektem tego zjawiska jest fakt, że polscy lekarze mogą odnieść się do klauzuli sumienia, co skutkuje odmową przypisania substancji, które mogłyby pomóc pacjentowi, lecz w odczuciu lekarza są nieetyczne. Ponadto susbtancje, o których mowa, obwarowane są dodatkowymi przepisami i procedurami, co tym bardziej wpływa na niechęć to wystawiania recept na tego typu środki.
Wiele substancji zaliczonych do grupy I-P (czyli nieprzydatnych w medycynie oraz groźnych dla zdrowia) w wykazie substancji psychotropowych ma udowodnione (badaniami klinicznymi przeprowadzonymi głównie w USA) bardzo silne działanie przeciwbólowe. Tyczy się to szczególnie bólów pochodzenia neurologicznego oraz chorych na nowotwory w stanie terminalnym.
Substancje uśmierzające ból
Wśród substancji, które uśmierzają ból, znajduje się m.in. olejek konopny, czyli olej z marihuany. Naukowo udowodniono, że olej ten ma właściwości m.in. przeciwbólowe (u pacjentów chorych na raka), przeciw wymiotne (osoby po chemioterapii), poprawia apetyt (u pacjentów z AIDS) oraz zmniejsza spastyczność mięśni (przy stwardnieniu rozsianym).
Olejek CBD (czyli olej konopny) nie jest substancją psychoaktywną, lecz jest substancją czynną o potwierdzonych właściwościach leczniczych, dostępną łatwo do kupienia w sieci, choćby pod tym adresem: https://vapuj.pl/olejek-konopny-cbd.html. W ostatnim czasie przeprowadzono szereg badań z tą substancją, które pokazują jej skuteczność w terapii napadów padaczkowych u dzieci i dorosłych cierpiących na padaczkę lekooporną (zespół Dravet, zespół Lennoxa-Gastauta itd.).
Kolejnym środkiem, który miał być pomocny w leczeniu bólów, jest LSD. Środek ten miał był badany pod kątem leczenia klasterowych bóli głowy. Badania kliniczne udowodniły, że jego śladowe ilości całkowicie leczyły ból. Badania te zostały jednak przerwane i znacznie ograniczone, w efekcie czego próżno szukać bardziej sprecyzowanych informacji. Warto zauważyć, że klasterowy ból głowy, inaczej zwany bólem głowy Hortona, to jeden z najgorszych bóli, jakie może wytrzymać człowiek.
Warto pamiętać, że główną obawą jest możliwość uzależnienia się od legalnie podawanych leków. Strach ten dotyczy wszystkich osób bezpośrednio, czy nawet pośrednio zaangażowanych: pacjentów, ich rodzin oraz lekarzy. Z badań jasno wynika, że do uzależnień dochodzi w 0,05% przypadków, więc jest to margines. W dyskusji na temat dostępności do środków uśmierzających ból, powszechnie uznawanych za narkotyki, najważniejsza jest inna kwestia.
Często mowa jest o pacjentach, którzy znajdują się w stanie terminalnym i nie mają szansy na wyleczenie się z danej choroby — nie można zapominać, że wśród praw człowieka jest odejście z tego świata bez bólu. Zakazując używania środków takich jak olej konopny, odbieramy ich podstawowe prawo.
