Jak radzić sobie z owrzodzeniem żylnym?
Owrzodzenie żylne to dolegliwość, która może być bolesna i uciążliwa dla pacjentów. Dodatkowo bardzo często ten problem naczyniowy sprawia, że rana goi się i regularnie nawraca. Leczenie miejscowe owrzodzeń stanowi zatem spore wyzwanie. Jak sobie radzić z wrzodami kończyn dolnych o podłożu kardiologicznym?
Czym jest owrzodzenie żylne?
Owrzodzenia żylne przybierają postać płytkich ran na skórze. Takie schorzenie jest konsekwencją powikłań chorób kardiologicznych. Przyczyną pojawiania się owrzodzeń powyżej kostki nogi jest zaawansowana przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych. [1]
Jest to choroba:
-
pojawiająca się na skutek przebytej zakrzepicy żył głębokich,
-
wynikająca z obecności żylaków lub ewentualnie z innych przyczyn, które jednak występują znacznie rzadziej. [1]
Na czym polega mechanizm powstawania owrzodzenia żylnego?
W prawidłowych warunkach, gdy system krwionośny jest wydolny, w żyłach jest zachowany stały przepływ krwi w odpowiednim kierunku — z dołu w górę, czyli z nóg do serca. W niewydolności naczyń żylnych uszkodzenie zastawek sprawia, że krew zaczyna płynąć nieprawidłowo. W kończynach dolnych dochodzi do zastoju krwi żylnej i obrzęków układu żylnego. [1]
Dzieje się tak dlatego, że naczynia żylne mają miękkie ściany, a ciśnienie krwi jest w nich niskie. Nieprawidłowo działające zastawki nie mogą zapobiegać cofaniu się krwi i jej zastoju w nogach. [1] Krążenie żylne zostaje zaburzone i może dojść do rozwoju owrzodzenia żylnego goleni lub owrzodzenia podudzi.
Z czego wynika owrzodzenie żylne?
Owrzodzenie żylne występuje u osób w różnym wieku. Do najczęstszych czynników ryzyka, na które pacjenci mają wpływ, należą [2]:
-
siedzący tryb życia,
-
cukrzyca i miażdżyca (jeśli wynikają z zaniedbań zdrowotnych),
-
przedłużające się stanie, na przykład w trakcie pracy,
-
otyłość, nadmierna masa ciała,
-
brak aktywności fizycznej,
-
stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych,
-
wielokrotne ciąże.
Z kolei czynnikami sprzyjającymi owrzodzeniu żył kończyn dolnych, których nie da się zmodyfikować, są czynniki dziedziczne, wiek i płeć żeńska. [2]
Jak przebiega leczenie owrzodzeń żylnych?
Proces gojenia się owrzodzeń żylnych nóg może następować samoistnie, jednak zwykle mają one charakter ran przewlekłych. To znaczy, że tkanka się goi, jednak po niedługim czasie dochodzi do powstania kolejnych owrzodzeń w tym samym miejscu. [1]
Doraźne metody leczenia owrzodzeń żylnych podudzi polegają na założeniu opatrunku, aby rana mogła się wygoić. Należy bardzo dbać o to, by nie doszło do zakażenia. [1]
Z kolei w ramach terapii tego schorzenia flebologia (czyli dziedzina medycyny skupiająca się na zdrowiu naczyń krwionośnych) przewiduje wiele zróżnicowanych metod. Należą do nich [2]:
-
farmakoterapia (stosowanie leków poprawiających stan naczyń i przepływ krwi),
-
noszenie wyrobów uciskowych,
-
zmiana stylu życia (na przykład redukcja masy ciała)
-
metody małoinwazyjne (np. skleroterapia, ablacja laserem),
-
metody inwazyjne (przeszczep skóry, leczenie zabiegowe).
Przyjmuje się, że najlepsze rezultaty daje zastosowanie metod mieszanych. [2] Z punktu widzenia pacjenta szczególnie ważna jest odpowiednia profilaktyka. Należy również szybko reagować w razie zaobserwowania na nogach rany, która nie goi się w ciągu 2 tygodni. [1] Lekarz pierwszego kontaktu skieruje wówczas chorego do angiologa lub flebologa. Specjalista wdroży odpowiednią metodę leczenia ran, a także zaleci badania diagnostyczne w kierunku przewlekłej niewydolności żylnej. [1]
Artykuł we współpracy z Diosminex
Bibliografia:
-
Ludwikowska K., Owrzodzenie żylne, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2017: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/wszystkoozakrzepicy/zakrzepicazylna/164237,owrzodzenie-zylne
-
Zublilewicz R., Jaroszyński A., Przewlekła choroba żylna, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 5, 400–404: https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/44054/30427
